مدت زمان فسخ قرارداد:
هر زمان که به هر دلیلی حق فسخ قانونی یا قراردادی برای یکی از طرفین قرارداد ایجاد می شود مهلت استفاده از این حق فسخ چقدر است؟آیا دارنده حق فسخ می تواند تا هر زمان که اراده کند از این امکان قانونی خود برای از بین بردن قرارداد استفاده نماید؟
در این مقاله سعی ما بر این است که مدت زمان فسخ قرارداد زا در شرایط فسخ قانونی و در انواع حق فسخ و همچنین در اختیار فسخ قراردادی مشخص نماییم.
مدت زمان فسخ قرارداد در فسخ قراردادی:
همانطور که در مقاله شرایط فسخ قرارداد از طرف فروشنده بیان شد گاهی در قراردادها خصوصا قراردادهای املاک حق فسخی با رعایت شرایط خاص برای یک یا هر دو طرف در نظر گرفته می شود.در اینگونه شروط حق فسخ درج مدت برای استفاده از آن حتما باید قید گردد.مثلا نوشته می شود فروشنده می تواند در ظرف 72 ساعت از زمان تنظیم قرارداد با پرداخت مبلغ مشخصی از خسارت معامله را فسخ کند.
درج مدت در اینگونه شروط به حدی واجد اهمیت است که گاهی عدم قید مدت زمان منجر به ابطال شرط و یا حتی قرارداد می گردد.سرنوشت یک معامله نمی تواند تا مدت زمان نامعلومی نامعین و متزلزل باقی بماند.بخصوص در قراردادهایی مانند قرارداد املاک که گذر زمان می تواند تاثیر به سزایی در قیمت مورد معامله داشته باشد حق فسخ بدون مدت قیمت معامله را نیز نامشخص می سازد.به همین دلیل در حال حاضر اینگونه شروط پذیرفته نمی شود مگر اینکه قاضی عدم قید مدت در حق فسخ را دلیل بر فوری بودن آن محسوب نماید.
فوری بودن استفاده از حق فسخ در اینجا یک فوریت عرفی است .یعنی در حداقل مدت زمانی که شخص در آن شرایط می تواند برای فسخ قرارداد اقدام نماید.این بدان معناست که این مهلت عرفی از چند ساعت تا چند روز بسته به شرایط می تواند متغیر باشد.
برای اطمینان خاطر از صحت حق فسخ شرط شده ضمن قرارداد و امکان استفاده از این حق حتما آن را برای مدت مشخصی درج نمایید.
پیشنهاد میکنم آموزش شرایط فسخ قرارداد از طرف فروشنده را نیز مطالعه کنید
مدت زمان فسخ قرارداد در خیارات قانونی:
خیارات قانونی از جمله مواردی هستند که به شخص امکان فسخ قرارداد را می دهند.خیار به معنی همان اختیار است یعنی اختیاری که قانون تحت شرایط خاصی به یکی از طرفین معامله می دهد تا قرارداد را فسخ نماید.برای استفاده از این اختیار قانونی باید شرایطی که برای هر نوع خیار در قانون درج شده محقق شده و ثابت گردد.در این صورت شخص مخیر خواهد بود که عقد را فسخ کند یا همچنان باقی بگذارد .
خیارات قانونی برای محقق شدن هر کدام شرایط خاص و مدت زمان خاصی دارند.مثلا خیار مجلس خیاری است که به طرفین معامله این امکان را می دهد که تا زمانی که در مجلس عقد یا همان جلسه انعقاد قرارداد حضور دارند عقد را فسخ کنند.بدین صورت که بعد از خروج از این جلسه دیگر مدت زمان فسخ قرارداد به اعتبار این خیار زائل می گردد.
بعضی از خیارات مانند خیار غبن یا عیب یا تدلیس خیارات فوری هستند.یعنی از زمانی که شما در خیار غبن متوجه ضرر خود در معامله می شوید یا در خیار عیب متوجه ایراد مورد معامله می گردید یا در خیار تدلیس ، فریب طرف معامله آشکار می گردد شما باید در کوتاه ترین مدت زمان عرفی ممکن برای فسخ قراردئاد اقدام نمایید.اگر در دعوای فسخ قرارداد طرف مقابل بتواند ثابت کند که مدت مدیدی از تحقق شرایط فسخ گذشته و شما برای استفاده از حق خود اقدام نکرده اید دیگر نمی توانید معامله را فسخ کنید.
در مورد خیار عیب اگر فوریت حق فسخ رعایت نشد دیگر امکان فسخ قرارداد وجود ندارد حتی اگر ایراد مورد معامله بزرگ باشد .در این شرایط شما تنها می توانید ارش یا خسارت بگیرید.پس در خیار عیب دو نکته مهم وجود دارد اول اثبات زمان آگاه شدن از خیار و دوم اثبات فوریت استفاده از خیار.
خیار تخلف وصف بدین معنا که شما یک جنس را از روی نمونه یا با وصف فروشنده خریداری کرده اید ولی زمانی که مورد معامله را دریافت می کنید متوجه می شوید که با جنس نمونه یا وصف شده همخوانی ندارد.مهلت استفاده از این خیار از زمان دریافت کالا آغاز می شود.
مدت زمان فسخ قرارداد در خیار حیوان و تاخیر ثمن نیز سه روز می باشد.
نتیجه:
نتیجه آنکه ما حق فسخ بی نهایت و بدون مدت چه به صورت قانونی و چه به صورت شرط ضمن عقد نداریم.در کشوری مثل کشور ما با نرخ تورم بالا این بلاتکلیفی قرارداد می تواند موجبات ضرر و زیان فراوان برای هر یک از طرفین ایجاد نماید و به همین دلیل شرط فسخ بدون مدت باطل و گاهی حتی باطل کننده خود عقد و معامله است.
در بنگاههای املاک و در قراردادهای ملکی نیز معمولا شرط فسخی با عنوان پشیمانی درج می گردد که هر یک از طرفین بدون هیچ علت خاصی در صورت پشیمانی از معامله می تواند آن را فسخ نماید .برای این شرط جدا از اینکه پرداخت درصدی از معامله به عنوان ضرر و زیان مشخص می گردد حتما و حتما دارای بازه زمانی مشخص نهایت تا سه روز است.
بنابراین توصیه ما به شما آنست که اگر در قراردادهای خود با مشکلی مواجه شدید بلافاصله از یک وکیل متخصص در زمینه قراردادها مشاوره بگیرید تا حق و حقوق قانونی شما با گذشت زمان از بین نرود.
استفاده و مشاوره از وکلای متخصص در هنگام تنظیم قراردادها علاوه بر حفظ حقوق قانونی شما باعث درج شروط قرارداد به صورت صحیح و قانونی خواهد شد و در آینده در استفاده از حقوق قانونی و قراردادی خود با مشکل مواجه نخواهید گشت.
