• مرضیه توانگر
• چک برگشتی

یکی از معضلاتی که این روز ها در زمینه ی چک که جامعه ی ما خیلی زیاد با اون رو به رو میشه چک های تضمینی است که برای ضمانت کار های صادر میشود

از آنجایی که در قانون ما چک هیچوقت برای ضمانت تالیف نشده صدور چک های تضمینی آن هم بدون تاریخ مشکلات زیادی را ایجاد میکند
بحث ما این است که چک های ضمانتی که بدون تاریخ صادر میشوند و قانون چک ضمانت بدون تاریخ دقیقا چی است

باید بدانیم که طبق رویه قضاییه موجود و طبق قانون ما وقتی شخصی چکی را برای ضمانت صادر میکند و در آن تاریخی قید نمیکند در واقع دارد به دارنده چک این وکالت را میدهد که هر زمانی که دوست داشت و هر تاریخی که دوست داشت روی چک بنویسد این موضوع خودش میتواند باعث مشکلات متعددی بشود

اما باید بدونیم که تاریخ چک از دو جهت اهمیت دارد یکی از جهت کیفری یا حقوقی بودن چک ها و دوم از بابت خسارت تاخیر تادیه طبق ماده 13 قانون جدید صدور چک چکی که بدون تاریخ صادر شود فاقد ضمانت اجرای کیفری است

یعنی چنین چکی قابلیت تعقیب کیفری ندارد بنابرین اگر شما چکی را صادر کردید از باب ضمانت که نه در روی آن و نه در پشت آن ضمانی بودن چک قید نشده است و قراردادی هم زمینه ی آن نیست

میتوانید برای دفاع در دادگاه کیفری از خودتان به این مسئله استناد کنید که چک بدون تاریخ صادر شده است و این دارنده چک بوده است که تاریخ را روی چک ثبت کرده است

اگر فاصله ی بین صدور چک و قید تاریخ روی آن فاصله ی زیادی باشد و یا از خودکار های مختلفی و یا از خطوط مختلفی استفاده شده باشد این مسئله به راحتی از طریق کارشناسی خط و امضا قابل تشخیص است و به محض اینکه طبق این نظریه ها کارشناسی صادر بشود و مشخص بشود که چک بدون تاریخ صادر شده است

ضمانت اجرای کیفری آن برداشته میشود و چک در دادسرا ها منع تعقیب میخورد اما از لحاظ حقوقی بر عکس آنکه چک بدون تاریخ فاقد اعتبار است از نظر رویه قضاییه ما و در قانون ما این چک معتبر است و قابل وصول میباشد
بنابرین اگر چکی را بدون تاریخ صادر کرده باشید دارنده چک این اختیار را دارد که به عنوان وکیل شما و به عنوان کسی که این اختیار رو شما با صدور یک چک بدون تاریخ به اون فرد دادید تاریخی را روی چک قید کند

که این تاریخ اگر فاصله ی خیلی طولانی و خیلی نامتعارف داشته باشد مشکل زیادی ایجاد نمیکند چون در چنین مواقعی معمولا دادگاه ها یا شورا ها از زمان تقدیم دادخواست خسارت تاخیر را محاسبه میکنند

اما اگر که در فاصله ی چند ساله از زمان برگشت زدن چک باشد باعث میشود که در محاسبه تاخیر تادیه مبالغ بیشتری را بر عهده ی شما بگذارد بهترین گزینه عدم صدور چک های تضمینی است

و اگر صادر میشود حتما روی چک یا پشت ظهر اون چک قید بشود که چک بابت تضمین است و ترجیحا از صدور چک های بدون تاریخ خودداری کنید هرچند که طبق قانون جدید صدور چک و قانون چک های صیادی از پنج فروردین هزار و چهارصد ثبت چک ها را در سامانه ی صیاد اجبار کرده است

دیگر عملا صدور چک های در وجه حامل و صدور چک های بدون تاریخ غیر ممکن شده است ولی اگر این چک ها را از قدیم دست اشخاصی داده اید که خیلی وقت ها توی روابط کارگر و کارفرما و یا در روابط بین پیمان کاران و صاحبان کار اتفاق میفتد

بدانید که اولا با اثبات بدون تاریخ بودن چک میتوانید از دامنه ی تعقیبات کیفری در امان بمانید

دوم اینکه در حیطه ی حقوقی به هر حال مجبور به پرداخت چک میشوید مگر اینکه دارنده ی مستقیم شما چک را به اجرا گذاشته باشد  و شما از طریق مدارک موجود و شواهدی که دارید بتوانید ثابت کنید که چک از بابت طلب نبوده و صرفا از باب ضمانتی بوده است که مورد ضمانت نیز محقق نشده

یا اینکه شخص ثالثی چک در وجه حامل را به اجرا گذاشته شما میتوانید با جلب به دادرسی دارنده ی اصلی چک و با طرح قبلی شکایت خیانت در امانت در پرداخت چک های خودتون تسهیلاتی را فراهم کنید که نهایتا کسی که دارنده چک بوده و چک تضمینی شما را در بازار به اصطلاح خرج کرده است مجبور به پرداخت چک بشود

موفق باشید

مرضیه توانگر وب‌سایت

لیسانس حقوق و کارشناسی ارشد حقوق پزشکی پاسخگوی شما عزیزان هستم