نکات حقوقی مربوط به استرداد جهیزیه و لیست سیاهه آن
استرداد جهیزیه، یکی از مسائل حقوقی رایج در روابط زوجین است که با تفکیک اموال و پایان زندگی مشترک مرتبط می‌شود. این امر، که در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، دارای پیچیدگی‌های قانونی متعددی است که عدم آگاهی از آن‌ها می‌تواند به تضییع حقوق یکی از طرفین منجر شود. در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی حقوقی پیرامون بازپس‌گیری جهیزیه، نقش حیاتی "سیاهه جهیزیه" به عنوان یک سند قانونی و راه‌های اثبات مالکیت اموال می‌پردازیم.
لیست سیاهه جهیزیه
سیاهه جهیزیه، سندی رسمی یا غیررسمی است که در آن، تمامی اقلام جهیزیه به همراه مشخصات کامل (نوع، تعداد، برند و ...) ثبت می‌شود. این لیست برای اثبات مالکیت زن بر جهیزیه و سهولت در استرداد آن، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
- مزایای داشتن سیاهه:
- اثبات مالکیت: در صورت بروز اختلاف، سیاهه مهم‌ترین مدرک برای اثبات مالکیت زن بر اقلام جهیزیه است.
- جلوگیری از اختلافات: وجود سیاهه می‌تواند از بروز اختلافات آینده بر سر مالکیت اموال جلوگیری کند.
- مبنای قانونی: در صورت نیاز به طرح دعوای حقوقی، این لیست مبنای اصلی دادخواست استرداد جهیزیه قرار می‌گیرد.
- نکات مهم در نگارش سیاهه:
- دقیق و کامل: لیست باید تمام اقلام را با جزئیات دقیق ذکر کند.
- امضای شهود: بهتر است سیاهه توسط چند نفر از اقوام نزدیک زن و شوهر به عنوان شاهد امضا شود.
- تاریخ: تاریخ تنظیم سیاهه باید مشخص باشد.
همان‌طور که در مقاله «نکات حقوقی مهم در نگارش و اعتبار سنجی قراردادهای الکترونیکی» اشاره شد، هر سندی که به صورت مکتوب و با امضای طرفین باشد، از اعتبار قانونی برخوردار است و سیاهه نیز از این قاعده مستثنی نیست.
مراحل استرداد جهیزیه
استرداد جهیزیه می‌تواند به دو صورت توافقی و حقوقی انجام شود:
الف) استرداد توافقی
در صورتی که زن و شوهر برای استرداد جهیزیه با یکدیگر به توافق برسند، زن می‌تواند با حضور دو شاهد مورد اعتماد، اقلام جهیزیه خود را از منزل خارج کند. در این حالت، بهتر است صورت‌جلسه‌ای از اقلام خارج شده تهیه و به امضای طرفین و شهود برسد.
ب) استرداد حقوقی (از طریق دادگاه)
اگر مرد از استرداد جهیزیه خودداری کند، زن می‌تواند با تقدیم دادخواست استرداد جهیزیه، از طریق دادگاه اقدام به پس گرفتن اموال خود کند. این دعوا به دلیل حقوقی بودن، در دادگاه خانواده رسیدگی می‌شود.
- مدارک لازم برای دادخواست:
- سیاهه جهیزیه (در صورت وجود)
- شهادت شهود (در صورت عدم وجود سیاهه یا نیاز به تأیید آن)
- عقدنامه
- مراحل دادرسی:
- تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده.
- احضار خوانده (شوهر) به دادگاه.
- رسیدگی به دعوا و بررسی مدارک.
- صدور حکم دادگاه مبنی بر الزام شوهر به استرداد جهیزیه.
- اجرای حکم توسط اجرای احکام دادگستری.
در شرایطی که مرد مدعی است بخشی از جهیزیه توسط او تهیه شده، بار اثبات این موضوع بر عهده اوست و در صورت عدم اثبات، دادگاه به استناد سیاهه و شهادت شهود، به نفع زن رأی خواهد داد.
استرداد جهیزیه در زمان فوت
الف) فوت شوهر:
اگر شوهر فوت کند، جهیزیه زن به عنوان اموال شخصی او، جزو ترکه (ماترک) محسوب نمی‌شود و ورثه نمی‌توانند به آن ادعایی داشته باشند. زن می‌تواند با ارائه سیاهه یا شهادت شهود، جهیزیه خود را از محل زندگی سابق خارج کند.
ب) فوت زن:
در صورتی که زن فوت کند، جهیزیه او جزو ترکه محسوب شده و بین وراث او (شوهر، فرزندان، پدر و مادر و ...) تقسیم می‌شود. سهم‌الارث هر یک از ورثه بر اساس قوانین ارث تعیین می‌گردد. برای مثال، سهم‌الارث پدر و مادر از فرزند و یا سهم‌الارث زن از شوهر به ترتیب و با وجود شرایطی تعیین می‌گردد.
جمع‌بندی و توصیه حقوقی
استرداد جهیزیه فرآیندی کاملاً حقوقی است و آگاهی از قوانین مربوط به آن، می‌تواند از بروز مشکلات و اختلافات جلوگیری کند. تهیه و نگهداری سیاهه جهیزیه با امضای شهود، بهترین و مطمئن‌ترین راه برای حفظ حقوق زن در زمینه مالکیت جهیزیه است. در صورت بروز هرگونه اختلاف، به جای اقدام به تنهایی، بهتر است با یک وکیل متخصص خانواده مشورت کرده و از طریق قانونی و با رعایت تشریفات لازم، اقدام به طرح دعوا نمایید تا حقوق شما به طور کامل و دقیق احقاق شود.
نظرات حقوقی (۰)
هیچ نظری ثبت نشده است. اولین نظر حقوقی را شما ثبت کنید! 💬