سهم الارث دختر و پسر از پدر
چند حالت مختلف برای سهم دختروپسر از پدر:
زمانی که شخصی فوت می کند اموالی که از وی به جا می ماند در اصطلاح حقوقی ترکه نامیده می شود .ترکه دارای شخصیت حقوقی مستقلی است تا زمانی که هزینه کفن و دفن متوفی ،دیون وی و سرانجام وصیت های او از این اموال جدا گردد.بعد از آن چیزی که باقی می ماند متعلق به ورثه است که به نسبت سهم قانونی در آن مالکیت مشاعی پیدا می کنند.
در مورد سهم ارث دختر و پسر از پدر باید بدانیم که پسر ها همیشه قرابت برند و دخترها گاه به فرض و گاه به قرابت ارث می برند.فرض بر بدان معناست که سهم دختر ها در قانون به صورت درصد مشخصی از ترکه مشخص گردیده است.قرابت بر یعنی ابتدا باید سهم مشخص همه فرض بر ها داده شود بعد باقیمانده به قرابت بر ها خواهد رسید.
دختر و پسر متوفی در درجه اول از طبقه اول وراث قرار دارند و این بدان معناست که در هر صورت ارث برده و کسی نمی تواند حاجب یعنی مانع ارث بردن آنها قرار بگیرد.تنها در صورتی که موانع ارث وجود داشته باشد ممکن است فرزندی از ارث محروم گردد.
موانع ارث عبارتند از :
- قتل:هرگاه دختر یا پسر اقدام به قتل پدر نماید دیگر از او ارث نخواهد برد.
- کفر:فرزند کافر از پدر مسلمان خود ارث نمی برد.
- زنا:فرزند متولد از زنا از پدر خود ارث نمی برد.البته این حکم در مورد فرزند خوانده نیز وجود دارد.
در صورت فوت پدر و نبودن موانع ارثی فوق باید بررسی کنیم که سهم ارث دختر و پسر از پدر در حالات مختلف به چه میزان می باشد.
-
اگر وارث پدر تنها یک پسر باشد:
تنها پسر وارث کل ترکه را به قرابت می برد.
-
اگر وارث پدر تنها یک دختر باشد:
تنها وارث دختر نیز کل ماترک را به ارث می برد .با این تفاوت که فرض تنها دختر در این حالت یک دوم ماترک است .پس تنها دختر یک دوم ماترک را به فرض و مابقی را به رد می برد.رد مابقی بدین معناست که اگر وراث همگی فرض بر باشند و بعد از جدا کردن سهم مشخص شده هر کدام چیزی از ترکه باقی بماند به نسبت فرض خود از مابقی مجددا ارث می برند تا زمانیکه کل ترکه تقسیم شود.
-
اگر وراث تنها چند پسر باشند:
در این حالت نیز پسران کل ترکه را به قرابت به ارث می برند .این سهم الارث مابین پسران به تساوی تقسیم می شود.
-
اگر وراث تنها چند دختر باشند:
در این حالت نیز دختران کل ترکه را به میراث می برند.فرض دختران دو سوم از کل ترکه است و یک سوم باقی مانده نیز به رد به دختران تعلق می گیرد.این سهم الارث بین دختران نیز به صورت تساوی تقسیم می گردد.
-
اگر وراث یک یا چند دختر و پسر باشند:
سهم ارث دختر و پسر از پدر در این حالت کل ترکه است.در این حالت دختران نیز قرابت بر بوده و کل ماترک بین دختر و پسر یا دختران و پسران تقسیم می شود.در این شکل سهم پسران از میراث دو برابر دختران می باشد.
-
اگر وراث فرزندان و زوجه باشد:
سهم زوجه بر اساس ماده 901 قانون مدنی در این شرایط یک هشتم می باشد.
اگر ورثه منحصر به یک دختر و زوجه باشد سهم زوجه یک هشتم از ماترک و سهم تک دختر یک دوم آن می باشد.از آنجا که زوجه از مازاد ترکه بهره ای ندارد مابقی آن نیز به رد به این دختر تعلق می گیرد.
اگر ورثه منحصر به چند دختر به همراه زوجه باشد سهم زوجه یک هشتم از ماترک و سهم دختران دو سوم از آن خواهد بود.و مثل فوق از آنجا که زوجه سهمی در مازاد ندارد مابقی به رد به دختران تعلق پیدا می کند که بین آنها به تساوی تقسیم می شود.
اگر ورثه منحصر به یک یا چند پسر به همراه زوجه باشد یک هشتم ترکه متعلق حق زوجه خواهد بود.مابقی ترکه به پسر یا پسران به قرابت به ارث می رسد.
-
اگر وراث فرزندان به همراه مادر یا پدر باشد:
در این حالت سهم مادر یا پدر یک ششم از ترکه است.
اگر ورثه تنها یک دختر و مادر یا پدر باشد یک دوم سهم دختر و یک ششم سهم مادر یا پدر می شود.مابقی ترکه به نسبت فرض مشخص شده مابین مادریا پدر و دختر تقسیم می گردد تا جایی که چیزی از میراث باقی نماند.
اگر ورثه چند دختر و مادریا پدر باشد سهم دختران دو سوم ترکه و سهم مادریا پدر یک ششم از آن خواهد بود.مازاد نیز به نسبت سهم مابین آنها تقسیم می گردد.
اگر ورثه یک یا چند پسر به همراه مادریا پدر باشد سهم مادر یا پدر یک ششم از ترکه بوده و مابقی به قرابت به پسر یا پسران می رسد که مابین آنها به تساوی تقسیم می گردد.
-
اگر وراث فرزندان به همراه پدر و مادر باشند:
در این حالت نیز سهم هر کدام از پدر و مادر به تنهایی یک ششم از ترکه می باشد.
اگر ورثه یک دختر و پدر و مادر باشد یک ششم سهم مادر یک ششم سهم پدر و یک دوم سهم تنها دختر خواهد شد.مازاد ترکه به نسبت سهم مابین همه آنها تقسیم خواهد شد.
اگر ورثه چند دختر به همراه پدر و مادر باشد سهم هر کدام از پدر و مادر یک ششم و سهم دختران دو سوم ترکه خواهد گردید.در این حالت با تقسیم فرض های گفته شده کل ترکه تقسیم شده و چیزی باقی نمی ماند.
اگر ورثه یک یا چند پسر به همراه پدر و مادر باشد سهم هر کدام از پدر و مادر یک ششم از ترکه بوده و مابقی آن از باب قرابت به پسران خواهد رسید.
-
اگر وراث فرزندان به همراه پدر و مادر و زوجه باشد:
در این حالت سهم هر کدام از پدر و مادر یک ششم از ترکه و سهم زوجه یک هشتم از آن خواهد بود.
سهم دختر تنها یک دوم و سهم چند دختر نیز دو سوم از ترکه است.
در حالتی که تنها یک دختر یا چند دختر به همراه پدر و مادر و زوجه ارث می برند با جمع فروض هر یک نقصانی در ترکه حاصل می شود و جمع فرض ها از کل ترکه بیشتر می شود.در این حالت نقص بر دختر یا دختران وارد می شود و پدر و مادر و زوجه سهم کامل خود را می برند.
اگر در میان وراث پسر یا پسران متوفی هم حضور داشته باشند به همراه بقیه وراث و با دختران در این صورت نقصی حاصل نمی شود.چون در این حالت پسر یا پسران در کنار دختر یا دختران قرابت بر می شوند.بدین معنا که یک ششم سهم پدر یک ششم سهم مادر ، یک هشتم سهم زوجه و مابقی ترکه به نسبت پسران دو برابر دختران مابین آنها تقسیم می شود.
هدیه به پسر ارشد:
جدا از همه حالت های میراثی که در بالا بررسی شد قانون برای پسر ارشد متوفی هدیه ای درنظر گرفته است.
از میان اموال متوفی انگشتر،لباس ،قرآن و شمشیر وی که به آن حبوه می گویند به پسر ارشد تعلق دارد.
میراث نوادگان:
بر اساس ماده 910 قانون مدنی هر گاه میت اولاد داشته باشد حتی یک نفر نوادگان ارث نمی برند.بنابراین اگر چند فرزند در قید حیات باشند نوادگان فرزندان متوفی از پدربزرگ خود ارث نمی برند.
اگر همه فرزندان فوت شده باشند نوبت به نوادگان می رسد.در این حالت هر نوه سهم پدر یا مادر خود از میراث پدر متوفی را می برد و قواعد فوق به صورت جداگانه در مورد نوادگان اجرا نمی شود.
