مطالبه چک تضمینی
در زمینه مطالبه چک تضمینی یا چک ضمانت ابتدا باید بررسی کنیم چک تضمینی چگونه چکی است؟
گاهی در قرارداد ها طرف متعهد چکی را به عنوان ضمانت حسن انجام کار یا انجام تعهد در زمان مشخص به طرف دیگر تقدیم می کند. اینگونه چک ها در زمان صدور دلالتی بر دین صادر کننده ندارد و در واقع تا زمانی که در انجام تعهد ضمانت شده تخلفی صورت نگیرد دینی را ایجاد نمی کند.
صدور چک ضمانت:
اینگونه چک ها مانند هر چک معمولی دیگری با تاریخ سررسید تنظیم می شوند .اما از آنجا که ناشی از دین نیستند و برای جلوگیری از نقل و انتقال راحت آن و دردسرهای حقوقی بعدی حتما باید در روی چک از باب ضمانت بودن و شرط دریافت آن قید گردد .بعلاوه در قرارداد دو طرف نیز با قید شماره چک ضمانتی بودن آن نوشته شود.اینگونه چک ها هرگز نباید در وجه حامل صادر شوند.
نحوه مطالبه:
مطالبه چک تضمینی نیز مانند تمام چک های عادی می باشد .یعنی می توان آنها را به بانک ارائه داد و در صورت عدم وجود موجودی در حساب گواهی عدم پرداخت دریافت نمود.نکته مهم اینکه بانک در پرداخت وجه چنین چک هایی هرگز به شرط مندرج در روی چک توجه نمی نماید .بلکه کافیست چک به صورت صحیحی صادر شده باشد.
اما بر طبق ماده 13 قانون صدور چک چک هایی که یا با قید مشخص در روی چک یا با قید در قرارداد ضمیمه یا بوسیله شاهد یا هر دلیل دیگری ثابت گردد که از باب ضمانت یا حسن انجام کار صادر شده اند علیه صادر کننده قابل تعقیب کیفری نبوده و تنها از طریق حقوقی قابل وصول و پیگیری می باشند.
لایحه مطالبه وجه چک
امروزه و برای مطالبه چک های صیادی نیاز به لایحه خاصی نبوده و همین که اصل چک در دست مطالبه کننده باشد از نظر دادگاهها کافی برای صدور حکم به نفع ایشان است.
پس مهمترین مسئله وجود اصل چک است .اگر کسی اصل چک را گم کند دیگر نمی تواند آن را با کپی چک به راحتی مطالبه نموده و برای اثبات طلب خود نیازمند ادله دیگری می گردد.
لایحه مطالبه وجه چک در مطالبه چک تضمینی اما قاعده خاصی دارد.برای امکان وصول چنین چک هایی و در لایحه شخص مطالبه کننده ،باید شرایطی که طبق توافق یا قرارداد مجاز به مطالبه وجه چک بوده است به طور مستند اثبات گردد.
نمونه بارز اینگونه چک ها مواردی از ضمانت کارگر در مقابل کارفرما می باشد .در اینصورت مطالبه چک تضمینی مانند هر چک معمولی دیگری نیست.کارفرما در صورت تمایل باید در لایحه مطالبه وجه چک به صورت مشخصی قید نماید که کدام تخلفات صورت گرفته از طرف کارگر با ضمانت اجرای مطالبه چک تضمینی یا بر خلاف حسن انجام کار اتفاق افتاده که اکنون وی را مستحق مطالبه نموده است.
دفاع در پرونده مطالبه وجه چک:
همانطور که در بالا اشاره شد برای مطالبه چک معمولی لایحه خاصی نیاز نبوده و وجود اصل چک کفایت است.برای دفاع در پرونده مطالبه وجه چک عادی نیز تنها راه حل اثبات پرداخت وجه چک با هر ادله ای از جمله پرینت حساب بانکی است.
نکته مهم در دفاع این است که اگر چک توسط اولین دارنده یعنی کسی که صادرکننده در مراودات مالی چک را برای ایشان نوشته است مورد اقدام قانونی واقع گردد صادرکننده می تواند به ایرادات معامله دو طرف استناد کرده و در صورت درست بودن ایراد وارد شده دادگاه حکم به پرداخت وجه چک نخواهد داد.
اما اگر چک از دارنده اول به اشخاص دیگری منتقل شده باشد و توسط شخص ثالث با حسن نیت مورد اقدام قانونی واقع گردد دیگر صادر کننده نمی تواند به ایرادات معامله خود با دارنده اول استناد کند.
این ویژگی خاص دعاوی چک بوده که به آن اصل عدم اعتبار ایرادات می گویند.
اگر صادرکننده قبل از اقدام قانونی توسط ثالث ،حکم کیفری مبنی بر خیانت در امانت دارنده اول را از مرجع قضایی اخذ نموده باشد می تواند از طریق دادخواست جلب ثالث دارنده اول را به دادرسی جلب نماید تا در صورت پذیرش دادگاه ایشان محکوم به پرداخت وجه چک شود.
برای دفاع در پرونده مطالبه وجه چک تضمینی ،شخص صادر کننده می تواند با اثبات اینکه تخلفی از جانب وی بر خلاف قرارداد یا توافق صورت نگرفته است و یا اینکه بر خلاف حسن انجام کار اقدامی واقع نشده است دادگاه را مجاب نماید که از صدور حکم پرداخت چک ضمانت صرف نظر نماید.
نتیجه آنکه اگر چه چک نشانی از طلب دارنده داشته و در عمل اینگونه دعاوی منتج به صدور حکم به نفع دارنده می گردند، اما در همین پرونده ها یک دفاع تخصصی و حرفه ای توسط یک وکیل متخصص می تواند زمینه سوء استفاده از این برگه های قدرتمند را از میان بردارد .
پس پیشنهاد ما اینست که در مطالبه چک تضمینی یا برای دفاع در پرونده مطالبه وجه چک یا در نوشتن لایحه مطالبه وجه چک تضمینی از تخصص وکلای حرفه ای بهره مند گردید تا بتوانید هر چه بیشتر به حقوق حقه خویش دست یابید.
