• مرضیه توانگر
• سهم الارث

ارث به معنی اموال به جا مانده از متوفی برای ورثه حین الفوت او با رعایت طبقات و درجات می باشد.هنگام فوت مادر ،فرزندان در اولین درجه از اولین طبقه وراث قراردارند بدین معنی که هیچ کس نمی تواند مانع ارث بردن فرزندان گردد.
پس فرزندان با شرایط زیر وراث مادر محسوب می شوند:

1. در زمان فوت مادر در قید حیات باشند.
2. مادر اموالی از خود به جا گذاشته باشد که به فرزندان برسد.
3. دیون مادر قبل از تقسیم ارث پرداخت شده باشد.

بعد از تحقق شروط فوق ،بحث سهم الارث فرزندان از مادر مبنای حقوقی می یابد.
در مورد مادر متوفی و سهم الارث فرزندان از مادر مستند به ماده 907 قانون مدنی نیز صور گوناگونی قابل بررسی می باشد:

1. اگر ورثه مادر منحصر باشد به یک دختر یا یک پسر تمام ارث باقیمانده به او تعلق خواهد گرفت.
2. اگر ورثه مادر شامل چند فرزند ،همگی دختر یا همگی پسر باشد کل میراث به صورت مساوی بین آنها تقسیم خواهد شد.
3. اگر ورثه مادر شامل چند فرزند ،ترکیبی از دختر و پسر باشد تمام ارث مابین آنها به نسبت پسر دو برابر دختر تقسیم خواهد شد.

موارد سه گانه فوق شامل حالتی بود که تنها وراث مادر فرزندان وی باشند .اگر در کنار فرزندان پدر و مادر متوفی نیز وجود داشته باشند از آنجا که پدر و مادر نیز در درجه اول از طبقه اول وراث قرار دارند با فرزندان ارث برده و سهم الارث فرزندان از مادردچار تغییر خواهد شد البته با وجود فرزند همیشه سهم پدر و مادر متوفی هر کدام یک ششم از ترکه خواهد بود:

1. اگر مادر فوت نماید و در زمان فوت یک دختر و پدر و مادر وی در قید حیات باشند یک ششم از سهم الارث به پدر و مادر وی می رسد و یک دوم سهم تنها فرزند دختر می گردد .مابقی ترکه نیز به نسبت سهم تقسیم می شود.یعنی مابقی بر پنج تقسیم می شود یک پنجم سهم پدر یک پنجم سهم مادر و سه پنجم سهم دختر می شود.
2. اگر وراث حین فوت شامل پدر و مادر و چند دختر باشد یک ششم سهم مادر، یک ششم سهم پدر و مابقی بین دختران به تساوی تقسیم می شود.
3. اگر پسر یا پسرانی در میان وراث باشند از آنجا که پسران قرابت بر هستند مابقی ترکه مانده بین آنان به تساوی تقسیم می شود .
4. اگر فرزندان شامل پسر و دختر باشند باقیمانده ترکه مابین آنان با قاعده پسران دو برابر دختران تقسیم می شود.
5. در تمامی حالت های ارث اگر شوهر نیز در قید حیات باشد یک چهارم از ترکه را به ارث می برد.

موارد خاص:

در سهم الارث فرزندان موارد خاصی نیز وجود دارد که از لحاظ حقوقی محل بحث است:

1. فرزند محروم شده از ارث:

بر خلاف تصور عامه مردم و متفاوت از آنچه که در فیلم ها و سریال های تلویزیونی نشان داده می شود چیزی به اسم محروم کردن فرزند از ارث مبنای حقوقی نداشته و ممکن نیست.
کسی که بخواهد فرزند خود را از اموالش محروم کند می تواند تا زمانی که در قید حیات است آنها را منتقل کرده و یا یک سوم اموال را به نفع شخص ثالثی وصیت کند.

2. فرزند مرده قبل از مادر:

هر گاه فرزند قبل از مادر خود فوت کند از ترکه مادر ارثی نمی برد چرا که شرط ارث زنده بودن حین فوت متوفی است .اگر متوفی فرزند دیگری نداشته باشد نوبت به نوه ها میرسد و نوه های فرزند فوت شده از مادربزرگ خود ارث می برند.

3. ارث از نامادری:

اگر شوهر از همسر دیگری فرزند داشته باشد رابطه نسبی با زن پدر خود نداشته و در نتیجه فرزند او محسوب نشده و از ماترک مادر فوت شده چیزی به ارث نمی برند.

4. ارث فرزند خوانده:

از آنجا که در سهم الارث فرزندان وجود رابطه سببی یا همان رابطه خونی بین فرزندان و پدر و مادر شرط توارث است پس فرزندخوانده از پدر یا مادر خود ارث نمی برد .هر چند که آنها ملزم به پرداخت نفقه فرزند خوانده باشند.راه رسیدن اموال به اینگونه فرزندان وصیت به نفع آنان یا انتقال مال به ایشان قبل از فوت می باشد.

5. فرزند ناشی از تلقیح مصنوعی با اسپرم بیگانه:

در این قسم چون تخمک مادر با اسپرم مرد بیگانه در رحم ترکیب می شود فرزند حاصله از مادر خود ارث می برد ولی از شوهر او خیر.

6. اهداء تخمک:

در این فرض برخلاف مورد فوق اسپرم شوهر با تخمک اهدائی از زن دیگری ترکیب شده و در رحم مادر قرار می گیرد .در این فرض رابطه توارث مابین فرزند و پدر ایجاد می شود ولی فرزند حاصل از صاحب رحم ارث نمی برد بلکه از صاحب تخمک سهم دارد.

7. فرزند ناشی از اهداء جنین:

در این فرض رحم زن مهمان برای تخمک و اسپرم اهدائی زن و مرد دیگری می باشد که معمولا ناشناخته باقی می مانند و فرزند از آنان ارث نمی برد.در عین حال از پدر و مادری که این جنین را هدیه گرفته اند نیز ارثی نخواهد برد.

8. فرزند ناشی از زنا:

اگر بین زن و مردی رابطه نامشروعی صورت گرفته و فرزندی متولد گردد این فرزند از پدر و مادر خود ارث نمی برد.هر چند که آنان ملزم به نفقه این فرزند خواهند بود.
اگر این رابطه از یک طرف زنا ولی از یکی از طرفین ناشی از اشتباه باشد فرزند از شخص اشتباه کننده ارث خواهد برد.

سخن پایانی:

در سهم الارث فرزندان از مادر ، برای دختران سهم خاصی مشخص گردیده که فروض آن بیان شد.برای پسران سهم خاصی مشخص نشده و همیشه بعد از جدا شدن سهم دیگران مابقی بین آنان تقسیم می شود.
در سهم الارث فرزندان زمانی که همه دختر یا پسر باشند بین آنان به تساوی تقسیم می شود ولی اگر هم دختر و هم پسر باشند با قاعده پسران دو برابر دختران تقسیم خواهد شد.
سهم پدر یک ششم ،سهم مادر یک ششم و سهم شوهر یک چهارم خواهد بود که در کنار سهم الارث فرزندان از مادر محاسبه خواهد شد.
در آخر اینکه اگر چه سعی کردیم با زبان ساده مباحث سنگین حقوقی در باب سهم الارث فرزندانرا بیان کنیم اما محاسبه دقیق این سهام کار آسانی نخواهد بود.
ما به شما توصیه می کنیم تا با کمک گرفتن از وکلای حرفه ای وکیل مالی در زمینه سهم الارث به دقیق ترین روش به حقوق خویش دست یابید.
درخواست مشاوره
درخواست لایحه

مرضیه توانگر وب‌سایت

لیسانس حقوق و کارشناسی ارشد حقوق پزشکی پاسخگوی شما عزیزان هستم