• مرضیه توانگر
• سهم الارث

هنگامی که از سهم الارث صحبت می کنیم بدین معناست که مورث فوت شده و دارای اموالی بوده که دیون متوفی ووصایای وی از آن اموال خارج شده و حالا باقیمانده ماترک به صورت مشاعی متعلق حق ورثه قرار گرفته است.

آشنایی با اصطلاحات و مبانی ارث

حالات مختلف برای فروش سهم الارث:

1. گاهی یکی از ورثه سهم خود را به وراث دیگر می فروشد.

2. گاهی یکی از ورثه سهم خود را به شخص ثالثی واگذار می کند.

3. گاهی تمام وراث سهم خود را به ثالث می فروشند.

4. گاهی وراث در فروش سهم الارث اختلاف داشته و به توافق نمی رسند.

فروش سهم الارث یعنی تنظیم عقد بیع بین خریدار و فروشنده.اما در رایج ترین حالت که یکی از ورثه سهم خود را به دیگر وراث می فروشد با کمترین دردسرهای حقوقی روبه رو هستیم و برای کاهش بیشتر اینگونه مشکلات می توان از عقد صلح سهم الارث به جای عقد بیع استفاده نمود.

قرارداد صلح سهم الارث

ویژگی مثبت صلح به جای بیع آنست که عقد صلح مبتنی بر مسامحه است .بدین معنا که تعادل عوضین یعنی مال و قیمت آن در اینگونه قراردادها شرط نیست و حتی می تواند به صورت بلاعوض نیز تنظیم گردد.

در حالت اول صرف تنظیم یک مبایعه نامه و یک مصالحه نامه با سخت گیری های کمتر، می توان سهم الارث را به راحتی به سایر ورثه واگذار کرد.

در اینگونه قرارداد ها بحث تسلیم و تحویل مبیع مطرح نخواهد بود.چرا که ملک فی نفسه در اختیار خریدار می باشد.

اگر اینگونه مبایعه نامه ها قبل از تنظیم سند به نام ورثه صورت بگیرد با اعطاء یک وکالتنامه رسمی وارث خریدار سهم فروشنده را نیز در هنگام اخذ سند به سهم خود اضافه می نماید.

در حالت دوم هر کدام از ورثه بعد از گرفتن برگه انحصار وراثت و مشخص شدن سهمش در ماترک متوفی می تواند سهم خود را به شخصی غیر از سایر ورثه بفروشد.در این حالت فروش سهم الارث به معنی فروش درصد مشاعی از مال است.فروش در این حالت مشکل قانونی ندارد اما تحویل و تسلیم مبیع منوط به رضایت سایر ورثه می باشد .جهت جلوگیری از ابطال چنین مبایعه نامه ای شرایط تسلیم مبیع در قسمت شرایط مبایعه نامه حتما باید قید گردد.

در حالت سوم ورثه همه با هم در فروش سهم الارث توافق دارند.در این صورت مشکلی قانونی وجود نخواهد داشت.البته که قبل از فروش الزاما باید برگه انحصار وراثت اخذ شده باشد.اگر در بین ورثه صغیر یا محجوری باشد ولی یا قیم او می تواند جهت بیع اقدام کند.اگر یکی از ورثه در خارج از کشور باشد وکیل رسمی او در ایران با یک وکالتنامه رسمی معتبر که حق فروش سهم الارث را داشته باشد می تواند با سایر ورثه همراه شود.اگر وکالت رسمی قبلا برای کسی ثبت نشده وارث از دفاتر خدمات کنسولی ایران در آن کشور باید این وکالتنامه رسمی را برای شخصی در ایران ارسال کند.

در حالت چهارم که بعضی از ورثه قصد فروش دارند و بعضی ندارند و سهم دیگران را نیز نمی خرند از آنجا که فروش درصدی مشاع از مال معمولا غیر ممکن است متقاضی می تواند با تقاضای افراز ملک در اداره ثبت اسناد محل ملک سهم خود را جدا کند .اگر اداره ثبت بعد از کارشناسی تشخیص داد که ملک غیر قابل افراز است می تواند از دادگاه تقاضای صدور دستور فروش نماید.دادگاه ملک را به مزایده گذاشته و قیمت آن را به نسبت سهم هر ورثه میان آنان تقسیم خواهد نمود.

شرایط فروش سهم الارث:

سهم الارث قابل فروش یعنی مالی که از متوفی باقی مانده است .دیون متوفی از مال برداشته شده و وصیت های وی نیز اجرا شده باشد.

اموال به مالکیت ورثه منتقل می شود.برای فروش باید گواهی حصر وراثت و گواهی واریز مالیات بر ارث نیز اخذ شده باشد.

اگر مجموع شرایط فوق فراهم شده باشد در چنین حالتی مال قابل فروش خواهد بود.

شرایط مبایعه نامه:

هر مبایعه نامه قسمت های ثابت و مشخصی دارد.نوشتن اطلاعات طرفین معامله و مورد معامله و تعیین قیمت و نحوه پرداخت بخش هایی ثابت از هر قرارداد فروشی هستند.

اما مهمترین بخش که شما را در تنظیم قرارداد نیازمند وکلای متخصص می سازد بخش شرایط و الزامات قرارداد است.قسمتی که برای هر شخص بسته به قرارداد و نوع آن و هدف و شرایط خاص آن متفاوت است.و درست به همین علت است که استفاده از قرارداد های پیش نوشته در سایت های مختلف نمی تواند برای همه اشخاص و در همه شرایط کارامد باشد.

یک وکیل متخصص در هنگام بروز اختلافات قراردادی از هر کلمه قرارداد معنایی حقوقی را استخراج می کند تا حقوق موکل خویش را حاصل نماید.و به همین دلیل است که هنگام تنظیم قراردادها نوشتن هر کلمه درست و به جا و متناسب با شرایط خاص معامله شما مهم و اثر گذار است.

در بالا دیدیم که حتی فروش یک سهم الارث می تواند به چندین حالت مختلف صورت بگیرد که هر کدام اقتضاء تنظیم قرارداد خاص خود را دارد.

مهمترین نکته در قراردادها این است که اولا شروطی متناسب و به جا در آن گنجانده شود. هر اسقاط حقی در قرارداد آگاهانه و با علم به معنا و اثرات حقوقی آن صورت بگیرد و مهمترین نکته قراردادن ضمانت اجراهایی درست و متناسب با رفع نیاز است.

امید آنکه توانسته باشیم اهمیت تنظیم قرارداد و عدم استفاده از صورت های قالبی موجود در سایت ها را به خوبی بیان کرده باشیم.استفاده از وکیل متخصص در تنظیم هر قرارداد می تواند آینده رابطه قراردادی شما را به بهترین نحو ممکن تضمین نماید.

مرضیه توانگر وب‌سایت

لیسانس حقوق و کارشناسی ارشد حقوق پزشکی پاسخگوی شما عزیزان هستم